Przygotowanie powierzchni konstrukcji ze stali nierdzewnej
Czy można wymagać od wykonawcy konstrukcji przygotowania powierzchni konstrukcji wykonanej ze stali nierdzewnej (konkretnie DUPLEX) wg PN-ISO 8501, czy ta norma odnosi się tylko do stali węglowych? Według jakiej klasyfikacji można ocenić przygotowanie powierzchni z takiej stali?
Stale nierdzewne nie wyłgają żadnego szczególnego przygotowania powierzchni tak jak odbywa się to w przypadku stali węglowych. Ogólne zalecenie dla stali nierdzewnych wymaga, aby powierzchnia była wolna od olejów, smarów, brudu i innych obcych materiałów, co można uzyskać przez chemiczne metody czyszczenia powierzchni za pomocą dedykowanych środków chemicznych (nie zawierających chlorków). Przygotowanie powierzchni ze stali nierdzewnej zawsze zależy od późniejszej ekspozycji w określonym środowisku eksploatacji. Dla bardziej surowych korozyjnie warunków wymagane jest dokładniejsze przygotowanie powierzchni. Dla podłoży ze stali nierdzewnych w tym stali typu duplex nie stosuje się zaleceń normy ISO 8501-1 i podobnych, ponieważ ich powierzchnia nie jest pokryta zgorzeliną walcowniczą lub rdzą tak jak powierzchnia stali węglowych.
Gdy na powierzchnię stali nierdzewnej ma być nanoszona powłoka malarska zaleca się, aby była ona odpowiednio chropowata, co ułatwia przyleganie farby do podłoża. Podczas nanoszenia powłok malarskich podstawowa obróbka powierzchni polega na odtłuszczeniu i kolejno zapewnieniu chropowatości powierzchni np. na poziomie Ra=25-45um, co ułatwia adhezję powłok malarskich. Podczas malowania proszkowego czasem konieczne jest zastosowanie piaskowania powierzchni i zwykle kąpieli w fosforanie żelaza przed nanoszeniem powłok, co zapewnia lepszą przyczepność do podłoża.
Standardowa obróbka powierzchni stali nierdzewnych, po procesie wytwarzania (kształtowania, łączenia za pomocą spawania) wymaga wykonania odpowiedniego czyszczenia. Czyszczenie po spawaniu można przeprowadzić różnymi sposobami, wykorzystując je oddzielnie albo łącznie, jak na przykład: szczotkowanie, obróbka strumieniowo-ścierna, szlifowanie, trawienie i polerowanie elektrolityczne. Wynika to bezpośrednio z zaleceń normy EN 1011-3 [1].
Często wykonuje się połączone procesy wytrawiania i pasywacji powierzchni dla elementów narażonych na agresywne środowisko pracy lub dla otrzymania maksymalnej odporności korozyjnej powierzchni stali nierdzewnej. Proces wytrawiania rozpuszcza wszystkie zanieczyszczenia od cząstek żelaza znajdujące się na powierzchni oraz utlenione obszary w pobliżu złączy spawanych, a proces pasywacji odbudowuje trwałą i jednorodną warstwę pasywna ca całej powierzchni. Wytrawianie może odbywać się dla całego elementu lub miejscowo w obszarze złącz spawanych. Po takich etapach obróbki chemicznej powierzchnia stali nierdzewnej, w przyspieszony sposób, uzyskuje optymalną odporność korozyjną.
Typowa procedura czyszczenia powierzchni stali nierdzewnej przed odbiorem końcowym dla najpopularniejszej powierzchni typu 2B składa się z płukania wodą w celu usunięcia luźnych zanieczyszczeń, następnie mycia wodą z mydłem; detergentem lub 5% amoniakiem, w razie potrzeby można użyć szczotki o miękkim i długim włóknie. Kolejny etap to dokładne płukanie czystą wodą. W razie potrzeby zanieczyszczenia usuwane są strumieniem wody. Wszystkie zastosowane materiały i szczotki nie mogą zawierać i powodować zanieczyszczeń chlorkami [2].
Literatura
[1]. PN-EN 1011-3:2002, Spawanie - Wytyczne dotyczące spawania metali - Część 3: Spawanie łukowe stali nierdzewnych
[2]. Montaż i instalacja elementów ze stali nierdzewnej, Seria budowlana, księga 10, Euro-Inox 2006, www.stalenierdzewne.pl
[3]. Practical Guidelines for the Fabrication of Duplex Stainless Steel, IMOA 2009, www