Certyfikacja płaskowników

Proszę o informację które normy wskazują możliwości wystawiania certyfikatów 3.1 dla różnego typu produkcji płaskowników: ciętych, ciągnionych, walcowanych. Jak również proszę o potwierdzenie (ewentualne wyjaśnienie) poniższego twierdzenia: Zgodnie z obowiązującymi regułami certyfikat 3.1 można wystawić wyłącznie dla produkcji płaskowników ciągnionych lub walcowanych (jako wytwarzanych w procesie metalurgicznym na gorąco w procesie wytwórczym) a nie dla płaskowników ciętych (wytwarzanych na zimno jako proces przetwórczy).

Dokumenty kontroli wyrobów stalowych sklasyfikowano w normie PN-EN 10204, gdzie opisano jedynie typy dostępnych dokumentów. W tablicy 1 przedstawiono różnice w dostępnych dokumentach kontroli.

W normach wyrobów stalowych (w tym także płaskowników) brak jest bezpośredniego powiązania między typem wyrobu hutniczego, a rodzajem dokumentu kontroli jaki do niego jest dostarczany. W praktyce wyroby stalowe są dostarczane z różnymi dokumentami kontroli w zależności od oferty producenta i technologii wytwarzania.

Wyroby stalowe mogą być dostarczone z atestem 2.2, w którym wytwórca stwierdza, że dostarczone wyroby są zgodne z wymaganiami podanymi w zamówieniu i przedstawia wyniki badań uzyskane podczas kontroli wewnętrznej wyrobów (wykonywane zwykle przez wydział produkcyjny wytwórcy). Ten typ dokumentu potwierdza, czy wyroby określone tą samą specyfikacją wyrobu i wykonane  według tego samego procesu wytwarzania spełniają wymagania podane w zamówieniu. Wyroby stalowe zaopatrzone tylko w atest 2.2 są zwykle nieco tańsze niż wyroby zaopatrzone w certyfikat 3.1, co wynika z kosztu certyfikacji do wyższego poziomu i związanych z tym kosztów utrzymania przez wytwórcę certyfikowanego laboratorium badawczego.

Certyfikat 3.1 dostarczony wraz z wyrobami hutniczymi potwierdza, że dostarczone wyroby są zgodne z wymaganiami podanymi w zamówieniu i podaje wyniki badań. Partia do badań i badania, jakie należy wykonać są określone w specyfikacji wyrobu, przepisach urzędowych i odpowiednich przepisach technicznych i/lub w zamówieniu. Dokument potwierdza upoważniony przedstawiciel kontroli wytwórcy, niezależny od wydziału produkcyjnego.

Wyroby hutnicze wytwarzane jako gotowy wyrób i na ten wyrób certyfikowane, np. płaskowniki ciągnione i walcowane są dostarczane z certyfikatem 3.1, gdzie potwierdza się końcowe własności gotowego wyrobu – potwierdzenia dokonuje przedstawiciel wydziału kontroli wewnętrznej wytwórcy (certyfikowanego laboratorium w zakładzie produkcji stali) zgodnie z wymaganiami określonymi w normie danego wyrobu hutniczego).

Pod pojęciem wytwórca rozumie się wg normy PN-EN 10204 organizację, która wytwarza dane wyroby zgodnie z wymaganiami podanymi w zamówieniu nadając im własności zgodne z powołaną specyfikacją wyrobu. Oznacza to że wytwórca – huta produkująca dane wyroby wystawia dokumenty kontroli typu 2.1, 2.2 i tym bardziej 3.1 na wytwarzane wyroby, ponieważ posiada certyfikowane laboratoria badawcze, ulokowane zwykle na terenie zakładu produkcji.

Centra serwisowe ze względu na swój charakter nie posiadają akredytowanych laboratoriów badawczych, które są zwykle ulokowane jedynie bezpośrednio przy zakładach hutniczych wytwarzających wyroby stalowe. W rozumieniu normy PN-EN 10204 organizacja (serwis centrum), któremu wytwórca (huta) dostarcza wyroby i która następnie dostarcza je bez dalszego przetwarzania (lub po przetworzeniu bez zmiany własności określonych w zamówieniu i w powołanej specyfikacji wyrobu) jest pośrednikiem.

Pośrednik (centrum serwisowe) nie jest więc upoważniony do wystawiania dokumentów kontroli typu 3.1 nawet jeżeli dokonuje modyfikacji na materiale, np. wytwarza płaskowniki cięte z blachy w zwojach. W przypadku takich produktów - płaskowników ciętych z blachy, pośrednik może tylko dostarczyć atest 3.1 na materiał wsadowy czyli blachę otrzymaną z takim certyfikatem od wytwórcy – jednoznacznie potwierdzając skład chemiczny zastosowanej stali oraz atest 2.2 na wykonany przez niego płaskownik – etap cięcia przez centrum serwisowe na zamówioną długość. Z praktycznego punktu widzenia jest to całkowicie logiczne i dopuszczalne ponieważ certyfikatem 3.1 gwarantujemy skład chemiczny, grubość materiału wsadowego i jego własności mechaniczne, natomiast atestem 2.2 potwierdzamy zgodność z zamówieniem z podaniem wyników badań kontroli wewnętrznej – działu produkcyjnego, czyli centrum serwisowego.

W ofercie rynkowej są dostępne różne rodzaje płaskowników. Producenci umyślnie oferują płaskowniki produkowane bezpośrednio w hucie, czyli dostarczane z certyfikatem 3.1 (występują płaskowniki ciągnione i walcowane) oraz płaskowniki tańsze oferowane z certyfikacją 3.1 na materiał wsadowy, czyli blachę oraz atestem 2.2 na sam płaskownik wytwarzany przez rozcinanie blachy przez centra serwisowe (płaskowniki cięte).

Na podstawie powyższych analiz można potwierdzić, że certyfikat 3.1 wystawia się wyłącznie dla produkcji płaskowników ciągnionych lub walcowanych (jako wytwarzanych w procesie metalurgicznym na gorąco w procesie wytwórczym) a nie dla płaskowników ciętych (wytwarzanych na zimno jako proces przetwórczy).

Taki podział różnej certyfikacji wyrobów hutniczych występuje również dla innych typów wyrobów (nie tylko płaskowników) i daje możliwości klientom wyboru materiałów w różnej cenie w zależności od technologii wytwarzania i poziomu certyfikacji.

Tablica 1. Zestawienie dokumentów kontroli wg PN-EN 10204