Typy austenitycznych stali nierdzewnych – szerokie możliwości wyboru
W grupie austenitycznych stali nierdzewnych wyróżnia się kilka podgrup materiałów ze względu na udział głównych pierwiastków stopowych oraz oferowane własności materiałowe.
- Stale Cr-Ni (Chrom-Nikiel):
Główne dodatki stopowe to chrom i nikiel. Chrom zwiększa odporność na korozję, a nikiel stabilizuje strukturę austenityczną. Występują także odmiany z dodatkiem tytanu oraz obniżonym udziałem węgla.
Charakteryzują się dobrą odpornością na korozję, wysoką wytrzymałością i plastycznością. Są również dobrze formowalne i spawalne.
Są szeroko stosowane w przemyśle spożywczym, chemicznym, w urządzeniach kriogenicznych, a także w sprzęcie domowym. Stanowią najpopularniejszą grupę ze wszystkich stali nierdzewnych i znajdują zastosowanie w praktycznie każdej aplikacji.
Przykładowe gatunki: 1.4301, 1.4307, 1.4306, 1.4310, 1.4541.
- Stale Cr-Ni-Mo (Chrom-Nikiel-Molibden):
Zawierają dodatek molibdenu do chromu i niklu. Występują także odmiany z dodatkiem tytanu oraz obniżonym udziałem węgla.
Molibden bardzo efektywnie zwiększa odporność na korozję wżerową i szczelinową, szczególnie w środowiskach agresywnych chemicznie, jak np. w solach i kwasach.
Idealnie nadają się do zastosowań w środowiskach o wysokiej agresywności chemicznej (środowiska bogate w chlorki), w każdej aplikacji o ograniczonych możliwościach regularnej konserwacji powierzchni, w typowych środowiskach agresywnych przemysłu chemicznego, w przemyśle spożywczym oraz do produkcji urządzeń medycznych i farmaceutycznych.
Przykładowe gatunki: 1.4401, 1.4404, 1.4571.
- Stale super austenityczne:
Należą także do grupy stali Cr-Ni-Mo, ale ze względu na wyższą zawartość pierwiastków stopowych, a także azotu, określa się je mianem stali super austenitycznych. Gatunki, dla których równoważnik PREN >40. PREN =% Cr+3,3 ×% Mo+16 ×% N.
Zapewniają wyjątkową odporność na korozję, nawet w bardzo agresywnych środowiskach. Mają również wysoką wytrzymałość mechaniczną.
Stosowane w bardzo trudnych warunkach, jak przemysł morski, przemysł chemiczny i petrochemiczny, gdzie wymagana jest wyjątkowa odporność na korozję.
Przykładowe gatunki: 1.4539, 1.4547, 1.4652.
- Stale Cr-Mn (Chrom-Mangan):
Gatunki, w których część niklu zastąpiono przez mangan przy zrównoważonym dodatku chromu.
Ze względu na niższą cenę manganu w porównaniu do niklu, gatunki mogą być tańsze. Oferują trochę lepsze własności mechaniczne, szybciej umacniają się przez zgniot od klasycznych Cr-Ni, ale także wykazują nieco niższą odporność na korozję.
Stosowane tam, gdzie koszt jest ważnym czynnikiem, ale nadal potrzebna jest dobra odporność na korozję, np. w konstrukcjach budowlanych, elementach montażowych, AGD i zbliżonych aplikacjach do stali Cr-Ni.
Przykładowe gatunki: 1.4372, 1.4373.
- Stale żaroodporne i żarowytrzymałe:
W grupie stali odpornych na korozję, oprócz stali nierdzewnych, wyróżnia się stopy przeznaczone do pracy w wysokiej temperaturze (powyżej 500˚C), czyli stale żaroodporne i żarowytrzymałe. Od stali żaroodpornych wymaga się odporności na korozję (wpływ środowiska gazowego) w wysokiej temperaturze. Natomiast dla stali żarowytrzymałych dodatkowo zachowania wysokich własności mechanicznych w temperaturze pracy.
Zawierają chrom w wyższym udziale niż w gatunkach nierdzewnych, dodatki niklu i molibdenu, a także dodatek aluminium i krzemu.
Zaprojektowane do stałej pracy w wysokich temperaturach, zachowują swoje własności mechaniczne i odporność na korozję nawet przy długotrwałym narażeniu na wysoką temperaturę. Mają większą odporność na utlenianie niż gatunki nierdzewne.
Przeznaczone do pracy w warunkach narażenia na wysoką temperaturę i oddziaływanie gazów, np. na elementy turbin, piece przemysłowe, komponenty silników.
Przykładowe gatunki: 1.4828, 1.4845, 1.4841.