Stale nierdzewne serii 300 czy 200 – który wybór jest odpowiedni

Do wyboru mamy setki gatunków stali nierdzewnej. Najpopularniejszy – z uwagi na dostępność, łatwość wytwarzania, wyjątkowe właściwości użytkowe i długą żywotność – są gatunki z serii 300.

Występujące w ostatnim czasie silne wahania na rynku metali mogą skłonić projektantów do rozważenia alternatywnych gatunków względem standardowej serii 300 (np. 304 i 316L). Jednak zastępowanie jednych gatunków stali innymi nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem. Niska jakość projektu i niewłaściwy dobór materiału mogą prowadzić do korozji lub awarii konstrukcji oraz innych poważnych konsekwencji, ostatecznie skutkując zwiększonymi kosztami, a czasami koniecznością wymiany.

Stale nierdzewne serii 200 są często przedstawiane jako alternatywa dla serii 300. Obie mają strukturę austenityczną, w której zamiast części niklu stosuje się mangan i niejednokrotnie azot. Ta stal wygląda jak materiały z serii 300 i jest taka sama w dotyku.

Oryginalne stopy z serii 200 zostały po raz pierwszy wyprodukowane w Ameryce Północnej w latach 50-tych XX wieku. Zawierają 16% chromu, w porównaniu z 18% w przypadku gatunku 304 i o około połowę niższą zawartość niklu. Począwszy od mniej więcej 2005 r. w Azji gwałtownie rosły wolumeny produkowanych stopów z serii 200. Aby jeszcze bardziej zmniejszyć zawartość niklu, producenci musieli obniżyć zawartość chromu, w niektórych przypadkach nawet o 12%. W konsekwencji stopy te mają znacznie niższą odporność na korozję.

Często takie stopy nie spełniają norm. Np. w Chinach są zakazane do stosowania w kontakcie z żywnością. W przemyśle spożywczym najbardziej korozyjne warunki stwarza nie żywność lecz stosowane środki odkażające. Stopy serii 300 są zatwierdzone, produkowane wg norm i są preferowanymi materiałami do kontaktu z żywnością na całym świecie.

Stopy z serii 200 o niskiej zawartości chromu są również podatne na opóźnione pękanie na zimno po formowaniu, do którego czasem dochodzi po upływie kilku miesięcy. Spawanie może być trudniejsze, zwłaszcza w przypadku grubszych elementów. Poniższe zdjęcie przedstawia nowo spawany zbiornik, w przypadku którego zakupiono stop serii 200 o niskiej zawartości chromu zamiast stopu 304L. Po napełnieniu wodą zbiornik popękał w wielu miejscach przylegających do spoin i musiał zostać odbudowany przy użyciu stopu 304L.