Jaka jest różnica między AD 2000-Merkblatt W2 a AD 2000-Merkblatt W0
Jaka jest różnica między AD 2000-Merkblatt W2 a AD 2000-Merkblatt W0
AD 2000-Merkblatt (w skrócie AD 2000) są to wytyczne uzupełniające europejską dyrektywę ciśnieniową 97/23/WE jakie musi spełniać wytwórca urządzeń ciśnieniowych lub materiałów użytych w takich aplikacjach na rynek niemiecki. Sama certyfikacja odbywa się także za pośrednictwem niemieckiej jednostki certyfikującej. Przepisy AD 2000-Merkblatt opisują zasady i wytyczne dla technologii zbiorników ciśnieniowych oraz związane z nimi wymagania bezpieczeństwa dla wyposażania, instalacji i oznakowania; wytwarzania i badań oraz samych materiałów stosowanych w aplikacjach ciśnieniowych.
Przepisy AD2000 Merkblaetter zostały opracowane przez społeczność zbiorników ciśnieniowych o nazwie "Arbeitsgemeinschaft Druckbehaelter" (AD) w Niemczech. W skład tej społeczności wchodzi siedem niemieckich stowarzyszeń branżowych a główną organizacją reprezentującą całość (AD) jest VdTÜV. Przepisy dzięki autonomicznej koncepcji zapewniają prawidłowe projektowanie, produkcję i obsługę zbiorników ciśnieniowych. Możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń w dużej grupie specjalistów tego sektora sprawia, że przepisy stale reprezentują najnowszy stan wiedzy w tej dziedzinie.
Przepisy AD 2000-Merkblatt są w większości oparte na niemieckich normach DIN. Całość przepisów AD 2000 podzielono na kilka części, ale do najważniejszych zalicza się dwie:
- HP - zawierająca informacje odnośnie zasad projektowania i wytwarzania oraz
- W, która określa wymagania dla materiałów.
Całość przepisów zawiera następujące części: A – sprzęt, instalacja, znakowanie; B – projektowanie zbiorników ciśnieniowych; G – podstawy; HP – wytwarzanie i badania; N – materiały niemetalowe; S – przypadki specjalne; W – materiały metalowe na zbiorniki ciśnieniowe, rurociągi i dodatkowe wyposażenie, Z – wytyczne. (Każda z części podzielona jest dalej bardziej szczegółowo, np.: HP 0 - Założenia ogólne dotyczące projektowania, wytwarzania i badań związanych; HP 1 - Projektowanie i kształt; HP 2 - Uznanie technologii łączenia; HP 3 - Nadzór spawalniczy, spawacze, itd.)
Część HP zajmują się zasadami dotyczącymi projektowania i wytwarzania zbiorników ciśnieniowych i elementów takich zbiorników, które są w całości lub głównie obciążone statycznie, a także ich łączeniem z innymi elementami, na przykład za pomocą spawania. Określa testy wykonywane przed, w trakcie i po zakończeniu produkcji przez samego producenta a także z udziałem jednostek zewnętrznych. Certyfikacja AD 2000-Merkblatt HP0 dotyczy firm projektujących i wykonujących urządzenia i konstrukcje spawane, ciśnieniowe i zwykłe, przeznaczone do zainstalowania w Niemczech. Wytwórca urządzeń ciśnieniowych musi wykazać przed upoważnioną niemiecką jednostką certyfikującą, że podczas produkcji spełnia wymagania AD 2000-Merkblatt, co potwierdza odpowiednim certyfikatem. Wytyczne AD 2000-Merkblatt HP0 narzucają na wytwórcę między innymi posiadanie wdrożonego systemu zarzadzania jakością w spawalnictwie ISO3834-3, sprzętu do produkcji i badań, nadzoru spawalniczego, spawaczy, kwalifikowanych technologii spawania [7].
W części W opisano zasady dla materiałów stosowanych na urządzenia ciśnieniowe. Zasady AD 2000-Merkblatt W, a w szczególności AD 2000-Merkblatt W0, stosuje się dla materiałów metalowych w różnej postacie, które mają być stosowane na elementy i urządzenia ciśnieniowe. AD 2000- Merkblatt W0 podaje wymagania podstawowe dla producenta oraz samych materiałów przeznaczonych do zastosowań ciśnieniowych. Zawiera ogólne zasady dla jakości wyrobów, procesu ich wytwarzania i badań kontrolnych na etapie produkcji. Wymagania szczegółowy są zawarte w kolejnych częściach przepisów tj. W2, W7, W10 itd.
Dla części W podział wygląda następująco: W0 - Ogólne założenia dotyczące materiałów i procesu wytwarzania; W1 - Wyroby płaskie ze stali niestopowych i stopowych; W2 - Stale austenitycznej i austenityczno-ferrytyczne; W3 - Materiały żeliwne; W4 - Rury ze stali niestopowych i stopowych; W5 – Staliwo; W6 – aluminium i miedź i ich stopy; W7 - Śruby i nakrętki ze stali ferrytycznych; W8 - Stale platerowane; W9 - Kołnierze ze stali; W10 - Materiały do zastosowań w niskich temperaturach; stopy żelaza; W12 – Kształtowniki zamknięte bez szwu ze stali niestopowych i stopowych na płaszcze zbiorników ciśnieniowych; W13 - Odkuwki i elementy walcowane ze stali niestopowych i stopowych [6].
Certyfikat AD 2000-Merkblatt W0 obejmuje firmy, które przetwarzają materiały metalowe z obecnością lub bez procesu spawania, takie jak: huty, odlewnie, producenci rur, producenci elementów złącznych, producenci wyrobów tłoczonych, firmy wykonujące obróbkę cieplną materiałów.
Standard AD 2000-Merkblatt W2 stosuje się dla gorąco i zimnowalcowanych blach grubych i cienkich, taśm, rur bezszwowych i spawanych, kutych, walcowanych i ciągnionych prętów i odkuwek oraz śrub i nakrętek (elementy złączne) ze stali austenitycznej i austenityczno-ferrytycznej do budowy zbiorników ciśnieniowych eksploatowanych w temperaturze otoczenia i do temperatury -10°C oraz do górnego limitu temperatury określonego w Klasie 2. Zasadniczo stale nadające się również do stosowania w temperaturach niższych niż -10°C, ale dla takich zastosowań przepisy te są stosowane tylko w połączeniu z wymagania AD 2000-Merkblatt W 10 (materiały do zastosowań w niskich temperaturach).
Spełnienie przez wytwórcę wymagań przepisów AD 2000-Merkblatt potwierdzona jest odpowiednim certyfikatem, gdzie wskazuje się dokładnie czego dotyczy, np. AD 2000-Merkblatt W0 wskazuje, że wytwórca został skontrolowany i uznany jako producent materiałów wg AD 2000-Merkblatt W0. Ogólny zakres uznania jest podany w certyfikacie a dokładny w załącznik (scope of approval), gdzie wskazuje się dokładnie materiał, jego formę i wymiary. W tej części podaje się nazwę materiału (numer, znak gatunku stali), stan obróbki cieplnej, formę wyrobu (blacha gruba – kęsisko, blacha w kręgach, blacha cięta z kręgów, itd.), zakres wymiarowy wyrobów i spełnienie określonych wymagań, czyli AD 2000-Merkblatt W2, W10.
Certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań dla produkcji materiałów wg AD 2000-Merkblatt, czyli certyfikat AD 2000- Merkblatt W0 podaje tę informację bezpośrednio w nazwie certyfikatu dla producenta. Certyfikat w tym zakresie ma nazwę: AD 2000- Merkblatt W0. Natomiast wymagania szczegółowe, czyli np. W2 istotne dla stali austenitycznych lub duplex są zwykle wyszczególnione w załączniku certyfikatu, gdzie szczegółowo podaje się spełnienie wymogów dla odpowiednich form wyrobów. Poniżej przykładowe linki do certyfikatów AD 2000-Merkblatt różnych producentów wyrobów ze stali nierdzewnych wraz załącznikiem, gdzie można prześledzić dokładnie jakie formy wyrobów spełniają dane wymagania ciśnieniowe AD 2000.
Producenci stali nierdzewnych posiadający dla swej produkcji certyfikację AD 2000-Merkblatt W0 na certyfikatach materiałowych 3.1 wyrobów stalowych podają stosowane oznaczenie spełnienia wymogów AD 2000 W0, W2, W10 w zależności od gatunku stali, formy wyrobu, wymiarów, dla których producent spełnia dane wymagania.
W zależności od formy wyrobu z danego gatunku stali, np. ze stali austenitycznej 1.4301 dla kęsisk płaskich producent gwarantuje spełnienie wymogów W0, natomiast z tego samego gatunku stali dla gorącowalcowanej blachy w zwojach spełnienie wymogów W2 i W10. Podobnie pręty kute po przesycaniu ze stali 1.4301 będą dostępne z potwierdzeniem wymagań W2 i W10, natomiast pręty z tej stali w stanie nie przesyconym z potwierdzeniem wymagań podstawowych W0.
W przypadku kołnierzy wytwarzanych ze stali nierdzewnych, na przykład kołnierz zaślepiający ze stali nierdzewnej 1.4547 wg EN 1092-1, DIN 2527 będzie występować ze spełnieniem wymagań AD 2000-W 2/-W 9/-W 10. Co oznacza spełnienie wymogów W2 dla stali austenitycznych, W9 dla kołnierzy stalowych i W10 dla zastosowań w niskich temperaturach.
Literatura
[2]. https://www.beuth.de/en/technical-rule/ad-2000-merkblatt-w-0/239350413
[3] https://www.beuth.de/de/technische-regel/ad-2000-merkblatt-w-2/251796069
[5]. http://nordicpipe.se/ad-merkblatt-2000-code
[6]. https://pwps.eu/aktualnosci/ad2000,42
[7]. http://spaw-projekt.pl/www/ad2000