Proszę o doradztwo w zakresie typu stali, z jakiej powinienem wykonać elementy wentylacyjne użytkowane bezpośrednio na pływalni.

Proszę o doradztwo w zakresie typu stali, z jakiej powinienem wykonać elementy wentylacyjne użytkowane bezpośrednio na pływalni. Elementy te wykonane z blachy 1.4301 po 3 latach zaczynają rdzewieć. Jaki typ blach powinienem użyć, aby problem się nie powtórzył?

W środowiskach zawierających rozpyloną parę wodną zaleca się zastosowanie stali nierdzewnych o strukturze austenitycznej. Elementy niebędące zarówno elementami konstrukcyjnymi a także nie są poddane ciągłemu obmywaniu przez wody basenu (takie jak na przykład elementy przewodów wentylacyjnych) zaleca się wytwarzać ze stali przynajmniej gatunku 316 lub o wyższej odporności korozyjnej, przy zachowaniu odpowiedniej dbałości o jakość wykonania powierzchni takich elementów. Im bardziej niedostępny i trudniejszy w konserwacji oraz okresowej inspekcji jest dany element wtedy generalnie zależy stosować gatunki o wyższej odporności korozyjnej. Przy doborze stali na elementy pracujące w tak agresywnym środowisku (baseny, pływalnie) należy starannie przeanalizować warunki pracy danego elementu np. czy istnieje możliwość czyszczenia jego powierzchni ze skroplonej pary wodnej, itp. Zastosowanie stali nierdzewnych w takich warunkach może powodować jej korozję - gatunek 304 (1.4301) ulega zdecydowanie szybciej korozji niż gatunek 316L.
Stale nierdzewne w konstrukcjach pływalni często stosowane są do budowy drabinek, krat urządzeń generujących fale, poręczy, trampolin, itp. Należy jednak pamiętać, że środowisko atmosferyczne pływalni jest szczególne i z powodzeniem może powodować korozje elementów ze stali nierdzewnych, co jest wynikiem obecności chlorków w środowisku i ciągłego skraplania się pary wodnej na elementach.
Stale gatunków 304 i 316 z powodzeniem nadają się na różne elementy pływalni pod warunkiem, że będą odpowiednio konserwowane. Do najczęstszych elementów wytwarzanych ze stali gatunków 304 i 316 należą:
– w pełni zanurzone lub często zraszane elementy np. drabinki, boczne poręcze lub konstrukcje podwodne,
– elementy spryskiwane wodą z basenu, lecz nie elementy konstrukcyjne lub nośne np. osprzęt pomieszczeń przebieralni, szafki itp.,
– elementy pracujące w atmosferze basenu, lecz nie elementy konstrukcyjne lub nośne, np. elementy okładzin ściennych,
– elementy poza oddziaływaniem atmosfery basenu, np. elementy wyposażenia pomieszczeń przyległych do pływalnie – kawiarni, korytarzy, itp.
Najważniejszym czynnikiem, jaki należy brać pod uwagę stosując stale nierdzewne na elementy konstrukcyjne pływalnie jest pękanie wywołane korozją naprężeniową (stress corrosion cracking – SCC). Elementy konstrukcyjne i nośne, które nie są przemywane lub często czyszczone są najbardziej narażone na taki typ korozji. Można do nich zaliczyć ogólnie wszystkie elementy złączne, wsporniki zawieszanych opraw oświetleniowych, głośników, wsporniki sufitów podwieszanych; wsporniki przewodów wentylacyjnych, wsporniki ślizgawek, itp. W takich warunkach stale gatunku 304 i 316 są podatne na korozję naprężeniową i do takich zastosowań powinno się stosować austenityczne stale nierdzewne o najwyższym stężeniu pierwiastków stopowych, które wykazują zdecydowanie wyższą odporność na ten typ korozji (tab.1). Obecnie do najczęściej zalecanych austenitycznych stali wysokostopowych przeznaczonych na elementy szczególnie narażone na wystąpienie korozji naprężeniowej należą gatunki:
• 1.4547 (X1CrNiMoCuN20-18-7)
• 1.4529 (X1NiCrMoCuN25-20-7)
• 1.4565 (X2CrNiMnMoN25-18-6-5)

Tablica 1. Ogólna charakterystyka austenitycznych stali nierdzewnych stosowanych w konstrukcjach basenów

Literatura

[1]. Stainless steels for swimming pool building applications - selection, use and avoidance of stress corrosion cracking (SCC), British Stainless Steel Association, www.bssa.org.uk
[2]. C. Houska, J. Fritz, Successful Stainless Swimming Pool Design, British Stainless Steel Association, www.bssa.org.uk