Jak za pomocą odczynników chemicznych odróżnić stal nierdzewną od innych stali?
Dostałam pytanie od osoby, która kupiła niedawno maszynę (teoretycznie ze stali nierdzewnej, ale nie ma na to żadnych dokumentów) i chciałaby w "domowy" sposób- na własną rękę- sprawdzić czy część, która miała być ze stali nierdzewnej taką jest. Czy są jakieś sposoby na sprawdzenie takiej rzeczy bez angażowania w to instytutów badawczych (jakieś odczynniki albo inne)?
Różne gatunki stali po uzyskaniu odpowiedniego wykończenia powierzchni jest generalnie trudno od siebie odróżnić. Jedynym w miarę prostym sposobem na sprawdzenie czy dany element jest wykonany ze stali odpornej na korozje (nierdzewnej) czy też, że stali węglowej jest jego trawienie Różne stale ulęgają trawieniu pod wpływem różnych odczynników chemicznych. W przypadku stali węglowych i żeliw trawi się je „Nitalem” (1-5 cm3 kwasu azotowego + 100 cm3 alkoholu etylowego; czas trawienia 5s-5min zależnie od stopu; „Nital” wytrawia najpierw granice ziarn, później ujawnia strukturę po wyżarzaniu i obróbce cieplnej). „Nital” nie wytrawia stali odpornych na korozję, więc można go zastosować, jako test czy element jest wykonany z tego rodzaju stopu. Należy pamiętać, że do wykonania dokładnych obserwacji struktury jest potrzebny odpowiedni sprzęt – mikroskop oraz wykonanie zgładu metalograficznego, w „domowych” warunkach, trawienie stali będzie się objawiać zmatowieniem powierzchni w miejscu odziaływania odczynnika. Elementy wykonane ze stali odpornych na korozję nie ulegają trawieniu pod wpływem „Nitalu”, dla tej grupy stali najeży zastosować np „Wodę królewską” (aqua regia) - mieszanina stężonego kwasu solnego i stężonego kwasu azotowego(V) w stosunku objętościowym 3:1. Do innych odczynników trawiących stale nierdzewne, stosowanych podczas przygotowania zgładów metalograficznych należą odczynnik Vilella (100ml etanolu, 5ml HCl, 1 g kwasu pikrynowego), Kalling’a (100ml etanol, 100ml HCl, 5g CuCl2), Murakami (100ml wody, 10g K2Fe(CN)6, 10g KOH lub NaOH) oraz wiele innych.
Literatura
[1]. PN-61/H-04503 Odczynniki do badania mikrostruktury stopów żelaza
[2]. ASTM E407-07Standard Practice for Microetching Metals and Alloys