Stal w środowisku agresywnym - 1.4401 czy 1.4301
Czy stal 1.4401 (to jest OH18N10 AISI 316) jest stalą gorszą niż 1.4301 (to jest AISI 304, OH18N9) czy lepszą przy zastosowaniu w środowisku agresywnym?
Stale nierdzewne 1.4401 i 1.4301 należą do grupy austenitycznych stali nierdzewnych.
Gatunek 1.4301 - należy do jednego z najczęściej stosowanych spośród stali nierdzewnych (odpornych na korozję), gatunek ten potocznie określany jest także, jako stal „18/8”, „18/10”. Zawiera około 18% chromu i 8,0 - 10,5% niklu (tab. 1). Oznaczenie zgodne z normą PN-EN 10088 - X5CrNi18-10/1.4301, a oznaczenie amerykańskie według ASTM/AISI to 304. Szczególną zaletą tego gatunku jest doskonała przydatności do obróbki plastycznej oraz spawania.
Gatunek 1.4401 – to kolejny popularny gatunek austenitycznych stali nierdzewnych. Według normy PN-EN jest oznaczany, jako X5CrNiMo17-12-2/1.4401. Posiada stężenie chromu około 17% i 12% niklu i pod tym względem jest podobny do gatunku 1.4301, jednak dodatkowo zawiera od 2% do 2,5% Mo, który zwiększa odporność korozyjną. W normach amerykańskich ASTM/AISI gatunek o takim składzie chemicznym posiada oznaczenie 316.
Oba gatunki 1.4401 i 1.4301 posiadają swoje niskowęglowe odmiany. Gatunki o tym samym składzie chemicznym lecz stężeniu węgla ograniczonym do 0,03%, stosowane na elementy spawane o większych grubościach ścianek (pow. 6mm). Dla gatunku 1.4301 (AISI 304) niskowęglowa odmiana to gatunek 1.4307 (AISI 304L), natomiast dla gatunku 1.4401 (AISI 316) niskowęglowa odmiana to 1.4404 (AISI 316L).
Omawiane stale stosuje się na podobne zastosowania, przy czym gatunek 1.4401 jest stosowany w przypadku większych zagrożeń korozyjnych. Dodatek molibdenu zwiększa odporność korozyjną zwłaszcza na korozję wżerową w obecności chlorków. Gatunek 1.4401 wykazuje znacznie lepszą odporność korozyjna w takich warunkach niż gatunek 1.4301.Gatunki stali nierdzewnych z dodatkiem powyżej 2% molibdenu można nazywać stalami CrNiMo, wcześniej nazywano je stalami „kwasoodpornymi”.
Tablica 1.
Skład chemiczny wybranych austenitycznych stali nierdzewnych
|
Oznaczenie wg
PN-EN 100088 |
AISI/
ASTM
|
Stężenie pierwiastków1), %
|
|||||||
|
Znak stali
|
Numer stali
|
C
|
Si
|
Cr
|
Ni
|
Mo
|
Mn
|
N
|
|
|
X5CrNi18–10
|
1.4301
|
304
|
≤0,07
|
≤ 1,00
|
17,5-19,5
|
8,0-10,5
|
-
|
≤ 2,00
|
≤0,11
|
|
X2CrNi18-10
|
1.4307
|
304L
|
≤0,03
|
||||||
|
X5CrNiMo17-12-2
|
1.4401
|
316
|
≤0,07
|
16,5-18,5
|
10,0-13,0
|
2-2,5
|
|||
|
X2CrNiMo17–12–2
|
1.4404
|
316L
|
≤0,03
|
||||||
|
1) P ≤0,045, S ≤0,015
|
|||||||||
Literatura
[1]. PN-EN 10088-1: 2007, Stale odporne na korozję, Część 1: Gatunki stali odpornych na korozję